در دنیای مالیات، درک گروه بندی مشاغل مالیاتی و تکالیف مربوط به آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. برای سال 1402، کسب و کارهای موجود در ایران باید به الزامات مالیاتی خاصی بر اساس گروه بندی خود پایبند باشند. هدف این مقاله، ارائه راهنمای جامعی درباره گروه بندی مشاغل مالیاتی و تکالیف مربوط به آن‌ها در سال 1402 است. گروه بندی مشاغل مالیاتی بر اساس نوع فعالیت و درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات مشاغل مختلف شناخته می‌شود. سه گروه الف، ب و ج برای این گروه‌بندی طراحی شده که شامل اشخاص حقیقی نیز خواهند شد. با مطالعه این مقاله متوجه خواهید شد که نوع کسب‌و‌کارتان چیست و در کدام گروه از مشاغل قرار گرفته است.
گروه اول مشاغل مالیاتی؛ صاحبان کسبوکارهای بزرگ و پردرآمد
بر اساس آیین‌نامه سال 1394 گروه‌بندی مشاغل شکل تازه‌ای به خود گرفت و تکالیف این مشاغل بر اساس نوع و حجم فعالیت مشخص شد. کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که درآمد ابرازی آن‌ها طبق اظهارنامه 2 سال گذشته عملکرد بیشتر از مبلغ 15 میلیارد تومان باشد، در گروه اول یا «الف» مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند. همچنین افرادی که آخرین درآمد قطعی آن‌ها بیشتر از 15 میلیارد تومان باشد، نیز شامل گروه اول هستند. علاوه‌بر این، افرادی که مشاغلی مانند کسبوکارهای عنوان‌شده در قسمت پایین دارند، بدون در نظر گرفتن درآمد در دسته اول مشاغل مالیاتی قرار خواهند گرفت:
- دارندگان کارت بازرگانی مانند صادرکنندگان و واردکنندگان؛
- صاحبان صرافی و هتل‌های 3 ستاره و بالاتر؛
- صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی بزرگ؛
- مدیران بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی پزشکی؛
- صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای که مجوز فعالیت دارند؛
- مدیران موسسات حسابرسی، حسابداری و مشاوره‌ای؛
- صاحبان شرکت‌های حمل‌و‌نقل زمینی، دریایی و هوایی.
تکالیف مالیاتی گروه اول شغلی به این شکل است که باید کلیه دفاتر روزنامه، دفاتر دستی یا ماشینی و مدارک را به‌خوبی نگهداری کرده و کلیه رویدادهای مالی را براساس قوانین تعریف‌شده سازمان مالیاتی ثبت کنند. برخی از مهم‌ترین مدارک مهم گروه شغلی اول شامل اطلاعات هویتی، موجودی کالاهای اول و پایان دوره، صورتحساب سود و زیان، ترازنامه، اطلاعات شرکا و اطلاعات دفاتر قانونی است. صاحبان کسب وکارها توجه داشته باشند برای مشاهده سوابق مالیاتی با کد ملی باید به سامانه my.tax.gov.ir وارد شوند و از طریق ورود به درگاه ملی بدهی مالیاتی را مشاهده کنند.
گروه دوم مشاغل مالیاتی؛ افراد با درآمد متوسط و رو به بالا
براساس گروه بندی مشاغل مالیاتی افرادی که درآمد آن‌ها مانند فروش کالا یا عرضه خدمات بر اساس اظهارنامه مالیاتی 2 سال قبل، بیشتر از 5 میلیارد تومان و برابر با 15 میلیارد تومان باشد، در گروه دوم یا «ب» مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند. همچنین صاحبین مشاغلی که درآمد قطعی آن‌ها برحسب برگ قطعی مالیاتی طی 2 سال گذشته بین 5 میلیارد تا 15 میلیارد تومان قرار گرفته باشد، جزو گروه دوم محسوب می‌شوند.
گروه دوم مالیاتی نیز موظف‌اند تکالیف خود را بر اساس مدارک زیر برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنند:
- اطلاعات هویتی مانند آدرس و موقعیت مکانی
- درآمد مشمول مالیات مانند بخشودگی یا معافیت‌های مالیاتی
- اطلاعات درآمد یا هزینه مانند خرید و فروش کالا
- کمک‌های اهدایی
- اطلاعات مربوط به حساب‌های بانکی
صاحبان مشاغلی که در گروه دوم مالیاتی حضور دارند، باید مدارک و اسناد هر سال مالی را به تفکیک تاریخ وقوع نزد خود نگهداری کرده و در دفاتر قانونی ثبت کنند.
گروه سوم یا «ج» مشاغل مالیاتی؛ صاحبان کسبوکارهای کوچک
طبق گروه بندی مشاغل مالیاتی، گروه سوم یا «ج» مالیاتی صاحبان کسب و‌کارهای کوچک هستند؛ در نتیجه در پاسخ به سوال «صاحبان مشاغل بند ج چه کسانی هستند» باید عنوان کنیم، طبق تعریف سازمان امور مالیاتی اشخاصی که در گروه اول و دوم قرار ندارند و درآمد آن‌ها پایین‌تر از درآمد ذکر شده گروه‌های اول و دوم است، در گروه سوم مشاغل مالیاتی قرار می‌گیرند. همچنین مدیران مشاغل تازه تاسیس که کمتر از 3 سال از فعالیتشان می‌گذرد، در گروه سوم مشاغل مالیاتی قرار خواهند گرفت.
طبق اساس‌نامه‌های سازمان امور مالیاتی و سازمان تامین اجتماعی افرادی که درآمد مشخصی دارند، باید مالیات پرداخت کنند. یکی از مالیات‌هایی که کارفرمایان یا صاحبان کسب‌وکار‌ها پرداخت می‌کنند، مالیات بر حقوق است.
مالیات اشخاص حقوقی به چه صورت است؟
طبق جدول گروه بندی مشاغل 1402 فقط اشخاص حقیقی شامل گروه بندی مشاغل مالیاتی می‌شوند. افراد حقوقی بر اساس قوانین سازمان امور مالیاتی هر ساله باید در موعد مقرر مالیات‌های مرتبط با کسب‌و‌کارشان را برای سازمان امور مالیاتی ارسال کرده و پرداخت کنند. کلیه کسبوکارهای حقوقی در ابتدای کار با دریافت کد مالیاتی مشخص، مالیات آن‌ها محاسبه می‌شود و طبق زمانبندی مشخص باید مالیات‌های مرتبط مانند ارزش افزوده یا مالیات دوره‌ای را پرداخت کنند.
جریمه‌های سنگین مالیاتی در صورت پرداخت نکردن مالیات
سازمان امور مالیاتی قوانین سختگیرانهای برای فرارهای مالیاتی در نظر گرفته است. اگر کسب وکارها طبق زمانبندی مشخص مبالغ مالیاتی خود را پرداخت نکنند، متحمل جریمه خواهند شد. البته جرایم مالیاتی بر اساس نوع کسب وکار و اشخاص حقیقی و حقوقی متغیر خواهد بود. به‌عنوان مثال درآمدهای اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی شامل 30 درصد جریمه و اشخاص حقوقی شامل 10 درصد جریمه خواهد شد.
برخی از مالیات‌ها را نیز می‌توان به‌صورت اقساط به سازمان مالیاتی پرداخت کرد. به عنوان مثال صاحبین مشاغل می‌توانند مالیات بر ارزش افزوده را در چند قسط پرداخت کنند. صاحبین کسب و‌کارهای کوچک و افرادی که فروشگاه دارند، باید توجه کنند برای پرداخت مالیات کارتخوان نیز زمان‌های مشخصی معین شده است که اگر در زمان مقرر پرداخت نشود، مشمول جریمه خواهند شد.
جهت دریافت مشاوره و خرید سامانه صدور صورتحساب الکترونیکی به کلابیوم تکس مراجعه نمایید.
