اینترنت اشیا امروزه یکی از تکنولوژی‌های بسیار مهم و موثر برای بهبود عملکرد و بهینه‌سازی فرآیندهای مختلف می‌باشد. این فناوری، امکان ارتباط و تعامل بین اشیاء مختلف را فراهم کرده و به تجارت و خدمات خرده فروشی امکاناتی جدید و پیشرفته ارائه داده است. در این مقاله، ما به بررسی نقش اینترنت اشیا در صنعت خرده فروشی و تأثیرات و تحولاتی که این فناوری ایجاد کرده است، می‌پردازیم. از اتصال دستگاه‌ها و سیستم‌ها به یکدیگر تا بهبود تجربه مشتری و بهره‌وری عملیاتی، اینترنت اشیا به عنوان یک عامل کلیدی در زمینه خرده فروشی در حال تغییر و بهبود است.
نقش اینترنت اشیا در صنعت خرده‌فروشی
اینترنت اشیا (IoT) به معنای گسترش اتصال اینترنت به دستگاه‌ها، اشیا و فضاهای فیزیکی است. مفهوم IoT امکانات گسترده‌ای را در بسیاری از زمینه‌ها مانند حمل و نقل، بهداشت، محیط کار و خرده‌فروشی ارائه می‌دهد.
موارد زیر به دو کاربرد رایج IoT در بخش خرده‌فروشی اشاره می کنند:
- جمع‌آوری و به اشتراک گذاری داده‌ها: با استفاده از حسگرها و دستگاه‌های IoT در خرده‌فروشی، می توان از محصولات و محیط داده‌های مهمی را درباره چرخه محصول و خرید جمع‌آوری کرد. با پردازش و تحلیل این داده‌ها و تبدیل آنها به دانش ارزشمند مدیران خرده‌فروشی می توانند از این اطلاعات در تصمیم‌گیری‌های آگاهانه و بهبود تجربه و عملکرد خرده‌فروشی خود استفاده کنند.
- عملکرد بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده: فروشگاه‌های متصل به اینترنت اشیا می‌توانند جزئی یا کاملا خودکار شوند تا به بهره‌وری، پایداری و انعطاف‌پذیری در عملیات و فرایندهای خرده‌فروشی کمک کنند.
تاثیرات اینترنت اشیا بر صنعت خرده فروشی
در ادامه مقاله، به تأثیرات مثبتی که اینترنت اشیا در صنعت خرده فروشی ایجاد کرده است، می‌پردازیم:
۱. بهبود تجربه مشتری: یکی از جوانب مهم در خرده فروشی، ارائه تجربه به مشتریان است. اینترنت اشیا به فروشندگان امکان می‌دهد تا با دقت بیشتری نیازها و ترجیحات مشتریان را شناسایی کنند. از ارائه پیشنهادهای شخصی‌سازی شده تا افزایش کارآمدی در فرآیندهای خدمات مشتری، این تکنولوژی به بهبود تجربه مشتریان کمک می‌کند.
۲. مدیریت موجودی بهتر: از طریق اتصال دستگاه‌های مختلف به اینترنت، فروشندگان می‌توانند موجودی مغازه‌ها و انبارها را به صورت آنلاین و به روز نگه دارند. این امر به جلوگیری از نفوذ موجودی و کاهش ضایعات کمک می‌کند.
۳. بهبود عملیاتی: اینترنت اشیا به مدیران فروشندگی این امکان را می‌دهد که فرآیندها و عملیات خود را بهبود دهند. از مانیتورینگ دستگاه‌های پرتره تا بهبود مدیریت زنجیره تأمین، این فناوری تأثیر مثبتی بر بهره‌وری عملیاتی دارد.
۴. کاهش هزینه‌ها: با افزایش بهره‌وری و بهبود در مدیریت موجودی و عملیات، اینترنت اشیا می‌تواند به کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش سودآوری کمک کند.
۵. امنیت داده: با افزایش تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت، امنیت داده‌ها مسئله‌ای حیاتی می‌شود. خریداران از ارائه‌دهندگان خود انتظار دارند که اطلاعات شخصی و مالی خود را به خوبی حفظ کنند. بنابراین، باید توجه ویژه‌ای به امنیت داده داشته باشیم و از رمزنگاری و پروتکل‌های امنیتی موثر استفاده کنیم.
۶. پیش‌بینی و تجزیه و تحلیل داده: اطلاعات جمع‌آوری شده از دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا به تجزیه و تحلیل دقیق‌تری نیاز دارد تا از آن بهره‌برداری کنیم. استفاده از هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل پیشرفته داده‌ها می‌تواند به فروشندگان کمک کند تا الگوها و روندهای مشتریان را بهبود بخشند.
۷. استاندارد‌ها و تطابق: برای تضمین عملکرد صحیح و تعامل بین دستگاه‌های مختلف، استفاده از استانداردهای مناسب امری بسیار حیاتی است. تطابق با استانداردهای صنعتی و اقتصادی به پیچیدگی در اجرای اینترنت اشیا کمک می‌کند.
نحوه عملکرد اینترنت اشیا در خرده فروشی
یک نمونه از استفاده از اینترنت اشیا در خرده فروشی می‌تواند مرتبط با “برچسب‌های هوشمند” باشد. در این مدل خرده فروشی، محصولات با برچسب‌های هوشمندی مجهز می‌شوند که قابلیت ارتباط با سیستم‌های مرکزی دارند. این برچسب‌ها معمولاً از تکنولوژی‌هایی نظیر RFID (شناسایی فرکانس رادیویی) یا NFC (ارتباط نزدیک) بهره می‌برند.
زمانی که مشتری یک محصول را از قفسه برمی‌دارد و به خرید می‌پردازد، برچسب هوشمند اطلاعات مربوط به محصول را به سیستم مرکزی ارسال می‌کند. این اطلاعات شامل جزئیات محصول، قیمت، تاریخ تولید، موجودی فعلی و سایر اطلاعات مرتبط است. سپس سیستم مرکزی می‌تواند به‌روزرسانی موجودی انبار، برنامه‌ریزی تأمین مواد اولیه، تولید یا سفارش محصولات جدید را بر اساس تقاضای واقعی انجام دهد.
این روش به خرده فروشان امکان مدیریت دقیقتر موجودی و بهره‌وری بیشتر را می‌دهد و به مشتریان اطلاعات دقیق‌تری از محصولات فراهم می‌آورد. همچنین، این نوع ارتباط بین محصولات و سیستم‌های مرکزی به تحلیل داده‌های دقیق‌تری از عملکرد محصولات و عرضه‌ها امکان می‌دهد که در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استفاده از اینترنت اشیا IoT در صنعت خرده فروشی در دوران اخیر، در حال پیشرفت بوده است که یکی از علت های اصلی آن را می توان تا حدودی به رویدادهای مرتبط با وبا ویروس کرونا نسبت داد. فقط شرکت آمازون در سال ۲۰۱۹ با ۲ میلیارد بازدیدکننده ماهانه، یک پیشرفت غیر قابل باور داشت و در سال ۲۰۲۰ این عدد به ۲.۳ میلیارد و در فوریه ۲۰۲۱ رکوردی با ۲.۸ میلیارد بازدید ثبت کرد.
